Serbest bölgelerde üretimlerini artıran ihracatçılar, aldıkları siparişleri yetiştirmek için vardiya ya da 24 saat çalışma modelinin olmasını istiyor. Serbest bölgeler, önceden verilen siparişler için mesai uygulandığını belirtirken, firmalardan yoğun talep geldiği takdirde esnek çalışma düzenlemesinin yapılabileceğini söylüyor.
İhracatçılar, son yıllarda yapılan yatırımlar neticesinde ticaret hacmi artan ve ihracata yüzde 5’ten fazla katkı sağlayan serbest bölgelerde mesai yapılmamasından kaynaklı ürünlerin gönderilmesinde sıkıntılar yaşandığını ifade ediyor. Hem hafta içi 17:00’den sonra hem de hafta sonları gönderilmesi gereken siparişler için gümrük personelinin çalışmamasından kaynaklı gecikmeler yaşandığı söyleniyor.
Mevcut durumda serbest bölgelerde mesai saatleri dışında gönderilecek siparişler için gümrük müdürlüğüne birkaç gün önceden işlem formu verilmesi halinde personel tahsis ediliyor. Ancak ihracatçılar, son dakika siparişleri ve ürünün yüklemesi esnasında yaşanabilecek sorunların olmasıyla yeni bir işlem formu doldurulması yerine çalışmaların devam etmesini talep ediyor.
Bu nedenle Ticaret Bakanlığı’na bağlı olan serbest bölgelerde vardiya ya da 24 saat çalışma modeline geçilmesi isteniyor. Serbest bölge yetkilileri ise firmalardan yoğun talep gelmesi halinde mevzuat çerçevesinde çözüm sağlayabileceklerini belirtiyor.
8 saatten iki vardiya yapılabilir
İhracatçılar ve serbest bölge yetkilileri konu hakkında EKONOMİ’ye açıklama yaptı. Serbest bölgelerin de OSB’lerdeki gibi esnek çalışma saatlerine uyumlu hale getirilmesi gerektiğini belirten İstanbul Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (İHBİR) Başkanı Kazım Taycı, “Esnek çalışma saatinden kastımız, kanunlara uygun şekilde çalışma saatlerine kolaylık ve uyum sağlanması yönünde” dedi.
Mevcut mesaili sistem yerine iki vardiyalı uygulamaya geçilmesinin daha yararlı olacağını dile getiren İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (İKMİB) Başkanı Adil Pelister, “8 saatten iki vardiya iyi ve yapılabilir bir uygulama olur. Böylece hem mesaili sistemin önüne geçilmiş olur hem de iş yoğunluğu yaklaşık 16 saate uzar” ifadelerini kullandı.
Serbest bölgelerin ruhunun dış ticareti geliştirmek, ihracatı kolaylaştırmak olduğunun altını çizen Türk Plastik Sanayicileri Araştırma Geliştirme ve Eğitim Vakfı (PAGEV) Başkanı Yavuz Eroğlu, şunları kaydetti:
“Bu bölgelerin 24 saat işlemesi gerekiyor. Dış ticaretin zamanı olmaz. Başarı sağlamak için dünyanın bütün zaman dilimindeki ülkelerle çalışmak zorundayız. Serbest bölgeler adındaki gibi dış ticarette serbestliğin yoğun olduğu yapıda olmalı. Sorunların tespit edilip, ihtiyaçlara göre herkesin kabul edebileceği bir sistem kurulması lazım.”
İhracatın şu an Türkiye’nin itici gücü olduğunu ve bu alanda yaşanan her sıkıntının çözülmesi gerektiğine vurgu yapan Ev ve Mutfak Eşyaları Sanayicileri ve İhracatçıları Derneği (EVSİD) Başkanı Talha Özger, “İhracat hiçbir şekilde beklemez. Bu nedenle serbest bölgelerde yatırım yapan firmalarımız için bu tarz sıkıntıları çözmemiz lazım” diye konuştu.
“Firmalardan yoğun talep gelirse çözüm buluruz”
Konu ile ilgili EKONOMİ gazetesine bilgi veren Avrupa Serbest Bölgesi yetkilileri, “Mesai yapısı gümrük müdürlüğünün tasarrufunda. Serbest bölgeler gümrüklü saha olduğu için kontrollü ve mevzuata tabi. Çözüm odaklı yaklaşıyoruz. Şu an serbest bölgelerde mesai ile ilgili çok büyük problem yok. Mesai ücretleri çok düşük zaten.
Maliyeti artıracak, kayda değer bir durum yok. Mesai saatleri dışında gönderilecek siparişler için önceden işlem formu verilmesi halinde gerekli desteği veriyoruz. Hafta içi tüm çalışmalarımızı yoğun olarak yaparak tüm firmalarımızın işlerini kolaylaştırmaya çalışıyoruz. Ancak bazı firmaların gerçekleşmeyecek talepleri oluyor, çözmek de mümkün olmuyor. Bunu sorun olarak lanse edebiliyorlar. Esnek çalışma ya da 24 saat mesai ile ilgili firmalardan yoğun talep gelirse mevzuat çerçevesinde çözüme kavuşturulur” şeklinde konuştu.
Serbest bölgeler, 85 bin 248 kişiye istihdam yarattı
Türkiye’de faaliyet gösteren Mersin, Antalya, Ege, İstanbul Atatürk Havalimanı, Trabzon, İstanbul Trakya, Adana Yumurtalık, İstanbul Endüstri ve Ticaret, Samsun, Avrupa, Rize, Kayseri, İzmir, Gaziantep, TÜBİTAK-Marmara Araştırma Merkezi, Denizli, Bursa, Kocaeli olmak üzere 18 serbest bölge bulunuyor. Ticaret Bakanlığı’nın verilerine göre, geçen yıl serbest bölgelerin toplam ticaret hacmi 24,6 milyar dolar oldu.
Bu bölgelerde 85 bin 248 kişilik istihdam sağlandı. İhracatta antrepolarla birlikte değerlendirilen serbest bölgeler, 2021 yılında 18,8 milyar dolarlık ihracat gelirine katkı verirken bu yılın ilk 11 ayında ise 24,8 milyar dolarlık ihracata imza atıldı.
(ekonomim.com)
